Het kerkhof te Jambi, het graf van Reinhard Carel van den Bor
De streek gesitueerd tussen Padang en Palembang op Sumatra, voormalig sultanaat en tijdens het koloniale bewind van Nederland menigmaal een strijdtoneel tussen lokale vorsten en de koloniale macht en waar ging het evenzo veel keren eigenlijk om: Juist ja, de financiële en loze beloftes, uitgedokterd achter enorm grote eikenhouten tafels en waar de uitvoerende krachten ter plekke ook vaak het slachtoffer van werden. As usual want eeuw na eeuw was het zo en zal het zo blijven. Gekonkel, gesjoemel, en weet ik veel wat er allemaal achter de schermen gebeurt(gebeurde).
Meer weten: Pak de trein en stop op het station Den Haag vlakbij het nationaal archief en neem een stoel en struin ’s rond en kalefater je kennis op door de verborgen geschiedenis te lezen.
In juni 2018 schreef een bekend Indonesisch auteur, de heer Wiwin Eko Santoso zijn belevenissen over zijn bezoek aan het kerhof Jambi neer in een artikel, welke HIER te lezen is.
Het gaat over de Assistent Resident REINHARD CAREL VAN DEN BOR en de streek Jambi en een stuk geschiedenis van Jambi.
Denkt u erom dat het artikel in het Indonesisch geschreven is en dat een eventuele lezer 2 dingen kan doen:
Of het artikel NIET lezen of het artikel WEL lezen en in dit laatste geval kan men de hulp inroepen van mevr. Google Translate. Persoonlijk vind ik het artikel zeer de moeite waard om het te lezen, aangezien het historisch goed is onderbouwd en zeer zorgvuldig is samengesteld en niet op een droogkloterige manier is geschreven en voorzien van historische details van Jambi.
Waarom ik zelf hier een extra pagina aan wijd is vanwege het volgende:
- Het trof me dat een koloniaal betsuursambtenaar op zo’n wezenloze manier door Nederland is vergeten (as usual – Das war Einmal – en hupsakee in de oude boekenkast op zolder ermee met al dat geleuter over vroeger.) en zijn graf weg ligt te rotten onder de branden tropenzon en tropische donders en bliksems.
- Jambi ooit ook eens bestuurd werd door een oudoom Rutger Herman Kroesen, die in 1904 aldaar vermoord werd tijdens uitoefening van zijn werkzaamheden.
- En omdat deze pagina een onderdeel is van mijn serie begraafplaatsen in voormalig Ned. Indië ik derhalve hier op deze pagina NIET ga zitten uitwijden over genealogische details van de familie van den Bor. (Enkel wat luttele wetenswaardigheden, meer niet)
De lokatie (volgens Wiwin Eko Santoso):
Pukul 10.50 WIB, Minggu 03 Juni 2018, saya berkunjung ke Makam Belanda atau Kuburan Kristen (Christelijk Kerkhof van Jambi) yang berlokasi di RT 13 Kelurahan Beringin, Kecamatan Pasar, Kota Jambi.
Makam Belanda, yang terletak di pertemuan Jalan M. Husni Thamrin dan ujung barat Jalan Jembatan Makalam ini, diisi pula oleh nisan warga Jepang dan Batak, bahkan seorang warga Amerika. Tidak semua makam terawat dan terbaca identitasnya. (Kruising Jl. M.H. Thamrin en Jl. Jembatan Makalam)
De heer Wiwin Eko Santoso bij het graf van de voormalig Ass. resident Reinhard Carel van de Bor, al doende om het graf schoon te maken. Volgens zijn zeggen is de helft van het graf al verzonken en is de rest tamelijk verweerd.
Een zeer eenvoudig graf en destijds zal het wel door de voormalige koloniale macht geplaatst zijn, aangezien de heer van den Bor ten tijde van zijn overlijden geen familie leden meer had in Indië. Allen waren terug naar Nederland of reeds gestorven of indien ze er nog waren, dan wel ver weg in andere delen van Indië. Ik heb heb hen echter niet kunnen traceren.
Het trieste van dit alles is het feit, dat de heer van den Bor veel artikelen heeft geschreven over Jambi en de historie en welker artikelen aldaar in Indonesia nog steeds geraadpleegd worden. (En hij ook artikelen van derden in bezit had). Zoekt men echter meer bekendheid over de heer van den Bor in Nederland, dan ken men wachten tot men een onsje of iets dergelijks weegt. Jawel, een beetje genealogie is er natuurlijk wel, maar iets meer over zijn werk??? Doei doei, ikke niet thuis, zegt Nederland.
Een der bekendste is wel de Legende van de Kris Si Gendje…
De Kris zelve, en waarover de legende is geschreven en welker legende tijdens die schermutselings periodes een belangrijke rol had gespeeld.
Een beschrijving (deels) van wat er zich zo afspeelde waar in dat verre Batavia en nog veel verder gelegen Nederland geen notie van was. Later, veel later pas…..
Ach ja, de Controleur R.H. Kroesen, een neef van mijn overgrootvader Tiemen Cornelis Johannes Kroesen en zoon van de Resident van Soerabaya J.C.Th. Kroesen. Ook oom Rutger Herman Kroesen werd het slachtoffer. Zal ook wel op het kerkhof begraven zijn geweest, doch niet meer na te gaan omdat er veel kapotte graven zijn.
Hieronder een scan van oom Rutger Herman:
Dan nog iets over de heer Reinhard Carel van den Bor zelf.
En daar gaan we weer: Oneffenheden in de registratie van datum van overlijden zoals genoemd in het grote boek der Ridderordes en de register almanakken. ( Men zegt wel eens spottend over Indo’s: As maar heef heluid. (Als het maar geluid heeft) maar de heren ambtenaren konden (kunnen) er ook wel degelijk iets van.)
Volgens het boek der boeken Ridderordes: OVERLEDEN 28 okt 1910.
Volgens de registeralmanak RA 1912 OVERLEDEN 29 okt 1911. Goeiendag, zou de heer Reinhard Carel van den Bor een jaar lang als zombie geleefd hebben al rondtrekkend in de Sumatraanse jungle, zeiknat af en toe door de tropische donderbuien??? En af en toe op een holletje wegdravend achterna gezeten door een Sumatraanse tijger??? Of zou men de aangifte pas een jaar later door hebben gegeven aan de ambtenaar achter het loket??? Kan ook, dan nog had het systeem dit moeten vermelden in de boeken.
En dan heeft Reinhard Carel waarschijnlijk tijdens zijn geboorte ook nog eens een weekje rondgezworven tussen de barakken en kampunghuisjes in en even langs een warung gegaan om wat pisang goreng te kopen? Boek der Boeken zegt: GEBOREN 7 (zeven) juni 1862 en registeralmanak zegt GEBOREN 1 (een) juni 1862…. Ik vraag me af zo langzamerhand hoeveel honderden tegenstrijdigheden er niet nog meer zijn gemaakt in de loop der tijden. Ik ben er zelf al minimaal een stuk of 30 tegengekomen wat betreft dat kleine beetje uitpluizerij op mijn website.
Hieronder een uittreksel archief Amsterdam over het gezin van zijn ouders en daarop staat weer dat hij op 7 juni was/werd geboren. Ik vermoed, dat het Boek der Ridderordes Boeken de datum van geboorte heeft overgenomen van deze kaart en dat de ambtenaar de kaart verkeerd heeft ingevuld
Een kleine aanvulling:
Reinhard Carel’s vader was JOHAN ENGELBERT VAN DEN BOR, Assistent Resident o.a. Lamongan/Bondowoso en later Ankola West Sumatra. Zijn moeder was Henriette de Vaynes van Brakell, (overleden Montreux) dochter van Reinhard Godfried Benjamin de Vaynes van Brakell en de lokale vrouw MAROEPA. dus Reinhard was een Indo 🙂
Reinhard Carel’s opa was HENDRICUS ARNOLDUS VAN DEN BOR, Assistent Resident o.a. Soemedang en Klaten (Jogja)
Hoe het ook geweest was, moge zij allen in eeuwige vrede rusten.