Het kerkhof Kembang Kuning te Soerabaja met ergens een graf (nummer ??) van óf de heer Johan van Gelder apart óf de heer Johan van Gelder samen met zijn relatie de weduwe Grunberg. (??)
Het relaas van slachtoffers en de daders van een moordpartij in Soerabaya.
Ik heb – voor zover mijn bronnen reiken – niets kunnen vinden waar het graf van het(de) slachtoffer(s) gesitueerd is. Wellicht dat t.z.t. één van mijn “vriendjes” tijd en zin heeft om op zoek te gaan, maar helaas Ome Cor en tante Ona blijven maar plakken….
Desondanks toch een relaas over de familie van Gelder. Uit respect omdat hij en zijn relatie Grunberg vermoord werden en omdat ook zij een stukje Ned.Indië waren en dus ook een onderdeel van de historie; ja en ook de moordenaar was een stukje historie en ook de moordenaar was m.i. een slachtoffer, maar dan van het systeem en omstandigheden: immers niemand die ingreep en ervor zorgde dat het niet kon gebeuren, ook al kende men zijn verleden…En dat is heden ten dage eigenlijk niet anders toch….een TBS’r wordt losgelaten en pleegt weer een misdrijf…Fernand verloor zijn vader op vroege leeftijd en werd het slachtoffer van voor hem noodlottige omstandigheden die hem maakten tot wat hij werd en deed.
Immers, historie is niet slechts het mooie en gelukkige en rozengeur en manesschijn.
Let wel: Het relaas is van de kranten en kranten willen nu eenmaal een goed aantal lezers hebben, dus werd veelal het verhaal opgeblazen, sensatie, Story Weekend Mijn Vriendin Mijn Geheim enzovoorst en zelfs af en toe voorzien van extra shit gestort over de moordenaar…
Enkele beweringen heb ik kunnen staven aan de hand van de RA’s en openarch. nl en wat info van het internet genealogische sites.
Voor het overige wat betreft sensatie en andere roddelpraat alsmede minachtende omschrijvingen, wijs ik alles af naar de kranten.
Tot slot: Het is totaal niet mijn bedoeling om hier kwaad te spreken of in een kwaad daglicht te stellen, hoe naar het gebeuren ook was geweest en over wie/wat dan ook, maar ik vermeld slechts een stukje historie van voormalig Nederlands Indië. Nogmaals: historie is niet enkel rozengeur en maneschijn.
Wat was er gebeurd? Een “vooraf goed uitgekiende en berekenende ” moordpartij en wel een moordpartij waarbij de “heer des Huizes” JOHAN van GELDER, zijn relatie mevr de weduwe GRUNBERG en haar 2 Javaanse neefjes in koelen bloede werden vermoord door de heer FERNAND ZELIJSSE MARU (MARTIN) MACARÉ. (Ook wel volgens almanak RA1904 genoemd FERNAND ZELIJSSE MARKU MACARÉ erkend op 8 mei 1903 te Sidoardjo nabij Pasoeroean Bangil). Let wel: de overlijdens akte meldt naam Fernand ULLIJSSE Martin.
Het feit dat er een moord plaats had gevonden hoeft geen nadere ondersteuning van bewijsstukken en dergelijke, omdat de kranten er bol van stonden. Mocht het destijds een sensatie verhaal geweest zijn, dan hadden de “waakhonden” de media heus wel op de kop getikt.
Zie hieronder het relaas.
De moordenaar werd al snel na de misdaad gevat en kreeg de doodstraf, doch werd na een gratie verzoek omgezet in een straf van 15 jaar. Aannemende dat hij de volle 15 jaren heeft uitgezeten, moet hij dus circa 1939 vrij gelaten. Ik heb zijn levensloop verder niet kunnen volgen, behalve dan dat hij naar Nederland vertrok en overleden was te Ommen op 16 mei 1958, ongehuwd en kapper van beroep. (Akte archief Overijssel nummer 20 16-5-1958 met naam Fernand Ullijsse Martin Macaré geb Sidoardjo en oud 55 jaar).
Waarom werd Fernand een moordenaar? Vanwege zijn opvoeding die hij niet kreeg en opgevoed werd door een tante die hem misbruikte en een ieder keek de andere kant uit. Liefde en warmte werden hem ontzegd en is dat niet het allerbelangrijkste wat een kind nodig heeft?
Zijn tante was zeer zeker ook niet heilig en hieronder een relaas van haar “werkzaamheden”.
En de slachtoffers Johan van Gelder en mevr. Grunberg? Ach, zij waren slachtoffer maar ook niet geheel vrij van zonden, als ik de kranten doorspit.
Johan was een gepensioneerd onderofficier, ooit ’s gepakt voor wat fraude – uit dienst gegaan en een ietwat brodeloos werd – en ingetrokken bij de weduwe Grunberg om van een goed bordje rijst te worden voorzien en wellicht nog van wat andere diensten. Maar in elk geval, wat zij ook uitspookten in het dagelijks leven, een dergelijk triest lot hadden zij niet mogen ondergaan en zeer zeker ook niet de 2 neefjes van de weduwe Grunberg die als jonge kinderen ook werden vermoord…..
Weduwe Grunberg was mevr. NORA SOERATINEM, gehuwd met LEOPOLD GRUNBERG. Zij overleed oud 50 jaar op 6 mei 1924 te Soerabaja. (Akte 99 film 1357858). Zij huwde met Leopold op 3-3-1906 te Soerabaya (RA1907). Leopold was gelieerd met het kleermakershuis Grunberg en begon later voor zichzelf onder de naam Leopold Grunberg Kleermaker. Leopold overleed vóór 1924 volgens de akte. Ik heb niet kunnen vinden wanneer. (Niet te verwarren met de van geboorte zijnde Rus: Leopold Grunberg die eveneens kleermaker was en in 1926 te Zürich werd gearresteerd.)
Een broer van Fernand was Paul Leon Achille Macaré die geinterneerd werd door de smerige Jappo’s. Het NA heeft een dossier. (Relatie vader François Willem Macaré met de Inlandse vrouw SURATMI (zoals haar naam wordt gemeld in de overlijdens akte van Fernand. Er zijn websites die haar naam spellen als SOERATNIE).
Een halfbroer van Fernand was Waldemar Nicolaas Frans Macaré die loods was en tijdens de oorlog als stuurman op de Atl. Oceaan convooien vaart werkzaam. Na de oorlog werd hij weer loods te Vlissingen. (Archief Vlissinge Openarch.nl) (Huwelijk vader Francois Willem Macaré met moeder Martha Hendrika Metzelaar Den Helder 16 sept 1903 akte 144 Den Helder).
Een andere halfbroer van Fernand was Egon René Macaré die aan boord van de ms Jan van Amstel in de straat van Madoera sneuvelde en een zeemansgraf kreeg op 9 maart 1942. Het OGS heeft een dossier. (Huwelijk vader Francois Willem Macaré met Maria Martha Hagendoorn).
Een andere halfboer van Fernand was Jacques Armand Cyril Macaré die ook door de smerige Jappo’s werd geinterneerd. (Was cadet sergeant 1912 – Luitenant Infanterie 1933). (Huwelijk vader Francois Willem Macaré met Maria Martha Hagedoorn).
Uit het archief OGS hieronder een foto van Egon René Macaré die sneuvelde in maart 1942.
Extra info: De buurt Gang Onderling Belang Soerabaja waar destijds het drama plaats vond.
Moge zij allen – wie zij ook waren en wat zij ook deden in het leven – die niet meer onder ons zijn, in alle eeuwigheid hun rust en vrede hebben naast onze Schepper en moge HIJ hun genadig zijn voor het slechte wat zij deden.