De Kembodja weg en nu geheten Jalan Kamboja te Surabaya.
Een zijweg van de Ambenganweg (Ketabang Genteng). Anno 2019 foto Google View.
Niets herinnert nog aan die vroegere jaren toen het leven nog zwart wit gekleurd was in dat oude voormalige Ned. Indië van vóór de oorlog.
Tijd staat niet stil: er is bijgebouwd, verbouwd, afgebroken en nieuw gebouwd, slechts de richting en lokatie van de straat is bewaard gebeleven.
Waarom iets over de Kembodjaweg? Lees dan verder als men het graag wilt weten.
In het album Fotozoektfamilie nummer 1037 vond ik boeiende foto’s over het meisjesinternaat te Soerabaya hetgeen me er toe bracht om er maar iets over te schrijven.
Let wel: Ik bedoel in dit artikel heel duidelijk enkel het Meisjesinternaat van de Kembodja weg en niet de jongens afdelingen etc etc etc erbij. Daarbij heb ik deze pagina ene ietwat samengesteld met de nadruk op enkele meisjes in dat internaat en vooral de directrice van het internaat mevr. Raden Ajoe Sriati Soetomo van geboortenaam.
Wil men meer weten over de achtergrond en details, dan gelieve men zelf op zoek te gaan in Delpher.U kunt ook naar de Javapost gaan waar de webmaster Bert Immerzeel in 2014 al een artikel over dit internaat schreef.
Mijn artikel hier is slechts een aanvulling op enkele personen in het album getoond.
Vereniging “Perlindoengan Peladjar Pemoeda Istri (P.P.P.I)” . Meisjesinternaat door vooraanstaande en veelal van hoge afkomst Javaanse personen opgericht (hoofdoprichter was de regent van Soerabaya) met als doel het steunen van kinderen uit (niet Europese) ambtenaarsgezinnen in den lande die ergens in de grote stad naar de hogere scholen wilden maar moeilijk aan onderdak kwamen. En ze kwamen van heinde en verre en zelfs was er een meisje afkomstig uit Atjeh.
Alle zwartwit foto’s zijn afkomstig uit het album 1037, behalve waar ik expliciet andere bronnen heb vermeld.
Ergens in de beginjaren 1920/23 en eerder vond het internaat onderdak elders in de wijk Boeboetan en in 1930 verhuisde het internaat naar de Irisstraat 5 te Soerabaya, aangezien het oord toch niet zo’n bizonder geschikte huisvesting bleek.
In de Irisstraat bleef het internaat ook niet lang en in april 1932 werd de nieuwe huisvesting aan de Kembodja weg gerealiseerd.
Er konden maximaal 8 meisjes in gehuisvest worden en het kostte per meisje 30 gld per maand inclusief kost, bewassing electra etc. De huur van het pand bedroeg 135 gld per maand en een klein rekensommetje maakt al snel duidelijk, dat het revenu nauwelijks voldoende was om de 4 bedienden te betalen, het eten te kopen en wasmiddelen etc en de rekeningen van water en licht te betalen. Van tijd tot tijd werden derhalve loterijen en fancy fairs gehouden teneinde de liquide middelen aan te vullen.
Fancy Fairs?? Jaja, ook Fancy Fairs en er werd zelfs een keer een Fancy Fair verboden om reden???? De Procureur Generaal van eertijds kan het zeggen, ik niet.
Nu we toch de naam lezen in bovenstaande advertentie van mevr. S. Goenawan Mangoenkoesoemo kom ik ook op het feit, dat deze adelijke dame (Raden Ajoe) de directrice was van het meisjesinternaat aan de Kembodjaweg. Op de foto hieronder staat zij in het midden. Hoe ik dat weet? Fotoalbum doorbladeren, lezen en enkele feiten kombineren et voila.
Iets over mevr. Raden Ajoe Srijati Goenawan Mangoenkoesoemo geboren Soetomo
Zij was een zuster van de zeer sociaal bewogen Indonesische arts Dr. Mas Soetomo, naar wie een straat in Soerabaya is vernoemd en ook een ziekenhuis. Zie hiervoor ook mijn pagina Dokter Soetomo.
Dr. Soetomo zelve was gehuwd met een Nederlandse dame; zij was verpleegster en uit hoofde van hun beider beroepen leerden zij elkaar kennen.
De Raden Ajoe was in elk geval gehuwd met Goenawan Mangoenkoesoema (arts) en mede oprichter met o.a. zijn zwager Dr. Soetomo, van de Budi Utomo, maar dat laatste is een ander verhaal.
Hieronder een scan van hun PK te Amsterdam in 1917.
Dr, Goenawan Mangoenkoesoemo was geboren te Japara op 26 juli 1889 en mevr. Sriati was te Madioen geboren op 20-6-1896.
Hieronder zijn studkaart uit Openarch.nl
De Raden Ajoe was ook lid van de inlandsche schoolcommissie.
U kunt ook naar de Javapost gaan waar de webmaster Bert Immerzeel in 2014 al een artikel over dit internaat schreef. Maar u kunt ook in Delpher gaan neuzen.
In onderstaande scan gebruikt de journalist de naam: mevr. R. Goenawan Mangoenkoesoema. Half werk want het moet zijn mevr. R.A. of te wel Raden Ajoe.
Nog een foto uit het album. Één der twee meisjes moet de eigenaresse zijn van het album, gelet op het feit, dat zij veelvuldig voorkomen in het album. Ik vermoed dat zij uit Solo afkomstig zijn want op pagina 28 is een afbeelding van 2 nichtjes ( van de eigenaresse) uit Solo geheten Harijati en Srioentoeng. (In elk geval waren er bindingen met Solo) Let wel: ik VERMOED !!! De namen klinken als Midden Javaans. En volgens mijn bescheiden mening moet dit album van juff. Soemjarni zijn. Vergelijk de foto hieronder met de foto daaronder.
Extra informatie over juff. Soemjarni. Zij was van adelijke afkomst en haar titel was Raden Ajoe. In 1935 slaagde zij voor de akte van Fröbelschool onderwijs en per 1 aug 1935 richtte zij een nieuwe Fröbelschool op te Grissee. De regent steld een ruimte beschikbaar om de school te laten draaien. De schol richtte zich op inheemse kinderen in het algemeen in de beginfase en men wilde later overgaan op de Nederlandse taal zodat het voor een ieder toegankelijk zou zijn. Het maandelijk schoolgeld bedroeg 50 ct minimum en 2,50 gld maximaal. Gebaseerd op de norm van 1% van het inkomen. (Indische courant 22-7-1935).
Nog een foto van mevr. Raden Ajoe Goenawan Mangoenkoesoema met 2 kindertjes. (Niet de hare, want gelet op de gelaatstrekken en het kroeshaar zijn het geen Javaanse kindertjes.) Mevr. Raden Ajoe is hier circa 36 jaar oud, aangezien zij in 1896 geboren werd.
Hieronder tot slot nog een foto met rechts een mannenfiguur. Hij komt op meerdere foto’s voor. Ik heb hem niet kunnen achterhalen. Het is pertinent niet de echtgenoot van mevr. Raden Ajoe, want op het internet zwerven portretten van hem rond en hij lijkt er totaal niet op. Daarbij is deze foto van 1932 en de heer Goenawan overleed in 1929 in de leeftijd van 39 jaar. ….
Overlijdensbericht Dr. Goenawan Mangoenkoesoemo:
Hieronder een foto van de bedienden, die natuurlijk niet mogen ontbreken in dit stukje historie.
Dank dames voor uw memories. Hoogstwaarschijnlijk zult u allen er niet meer zijn anno 2019 en moge u dan allen uw eeuwige vrede hebben.