Ketabang Kacapiring en oma Minas

De route van de Jalan Katjapiring (tegenwoordig Kacapiring) naar de oude Jalan Ketabang.(Tegenwoordig geheten Jaksa Agung Suprapto)

Surabaya toch, wat heb je me aangedaan?

Je hebt me van je laten houden en stuurde me toen weg met de boodschap: Walk away, leave with my blessings. Once in a while let me hear from you….

You Surabaya, you can take everything but my memory.

En mede ter ere van en respect voor oma Minas = ASHGEN MINAS JOAKIM.

Een ritje van de Jalan Ketabang naar de Jalan Kacapiring via New Julfa nabij Isfahan.

 

Er was eens …..zo begint een sprookje altijd en dus in dit geval zal ik maar op dezelfde wijze vervolgen en verhalen over een sprookje in Surabaya.

Er was eens een jochie dat geboren werd in oorlogstijden, zijn papa en mama verloor in en door die oorlog, daarna de nasleep meemaakte en uiteindelijk 3,5 jaar na beëindiging van de oorlog terecht kwam in een sprookjespaleis en dat was de Jalan Kacapiring, alwaar hij als jong prinsje werd opgevoed en verzorgd door een pleegpa en een pleegma.

Diegenen die mijn site eerder gelezen en doorgespit hebben, weten dus dat dit lulverhaaltje over mezelf gaat.

Goed, mijn zus en ik kwamen aan op de Jalan Kacapiring bij onze pleegouders nadat wij diverse kampen “gratis” hadden bewoond en aan sightseeing hadden gedaan vanachter het prikkeldraad. Niet lang na onze komst aldaar, ging zus Miep uit huis om op zichzelf te wonen. We waren vanaf mijn geboorte – ook na de dood van onze ouders – altijd bij elkaar geweest en voor mij was het ff slikken dus. Miep weg uit mijn dagelijks leventje.

Gelukkig was Miep’s nieuwe adres vlakbij: ze had een kamer in het achterpaviljoen aan de Jalan Ketabang bij oma Minas, een oude lieve Armeense weduwe die alleen woonde in dat grote huis en heel blij was dat ze tenminste bewoners in dat achterdeel van het huis had. (oma Minas was Ashgen Monas Joakim).

Het achterpaviljoen bestond uit een vrij grote kamer met de WC/badkamer  ernaast, nog een apart kamertje – kleiner – dan de keuken en dat was het zo’n beetje. Miep’s toegang moest via de zijtuin gebeuren en je hoefde niet door het huis van oma Minas te gaan. Ik mocht – zoals ik het me voor de geest kan halen – slechts één keertje bij oma Minas binnen in huis om een glas ijskoude siroop op te mogen drinken. Het was er vrij donker binnen en de ramen en deuren heb ik nooit geopend gezien. Voor de rest was ze lief voor me, omdat ik altijd wel een koekje kreeg van haar, buiten op het terras dan. Ik heb eerlijk gezegd ook nooit een bediende gezien bij oma Minas….

Een paar foto’s van oma Minas, welke ik verkreeg medio mei 2023 van Semme de Groot uit Amsterdam, een nazate. De stamboom scan is prive van mezelf. (Oma Minas en echtgenoot Carapiet J. Michael waren de grootouders van Magda en Margaretha Knap, die als ouders hadden Marcus Knap en Annie C. Michael – dochter van oma Minas.) Oma Minas en haar echtgenoot de heer C.J. Michael, liggen te rusten op Kembang Kuning in één graf.

 

Ik wist toen op die leeftijd nog geen bal af van Armeniërs en hun geschiedenis, laat staan dat ik wist dat ik deels van dat volk afstam. Voor mij was het gewoon oma Minas die mij regelmatig een koekje gaf.

  • Wist ik veel…. dat ik heel veel jaren later zo’n beetje mijn voorgeschiedenis zou uitpluizen en dat ik ooit via Google een situatie tekening zou screenen waar op ook nog de Jalan Pacar op zou staan.
  • Wist ik veel dat ik ooit jaren later erachter zou komen, dat de Jalan Pacar met een kerk bebouwd zou worden door Armeniërs vanuit Batavia en Semarang naar Surabaya getrokken.
  • Wist ik veel dat deze kerk waar ik in oude tijden wel eens langs fietste, een deel van mijn deels Armeense achtergrond was.
  • Wist ik veel dat oma Minas – naar latere uitpluizingen van de historische geschriften eigenlijk aan de familie Johannes gerelateerd was.
  • Wist ik veel…. het waren tijden geweest van oorlog en bersiap en een elk slachtoffer die de dans was ontsprongen, was op zijn/haar hoede en dacht…..Als ik de tijd kon terugdraaien, dan zou ik veel weten.

De kerk op de Jalan Pacar, gebouwd door Armeniërs met roots in het oude Perzie en Batavia en Semarang… die kerk is er nog, heden ten dage (weliswaar ver- her- en bijgebouwd op de funderingen en resten van de oorspronkelijke kerk) en behoort tot de Gereja Kristen Abdiel Gloria. Er is veel aan bij- en verbouwd en gerenoveerd, maar de basis staat er nog steeds. Het Armeense is verdwenen, maar het Geloof is er nog steeds en dat was toch de bedoeling van de kerk of niet soms?

Quote: Tahun 1976 jemaat Fuchow-Kuoyu mengganti nama menjadi GKA Gloria dan di tahun berikutnya membeli sebuah komplek gereja orang Armenian yang terletak di Jl. Pacar 11-17, Surabaya. Gereja tersebut telah ditinggalkan oleh jemaat orang Armenian yang kembali ke negara asalnya. Atas izin dari kantor pusatnya di Australia, gereja tersebut dijual kepada GKA Gloria dengan catatan bahwa tempat itu harus tetap dipakai sebagai gereja. Gedung tersebut kemudian dibangun kembali dan diresmikan pemakaiannya pada tanggal 22 Desember 1979. Lalu pada tahun 1984, pada tanggal yang sama diresmikan gedung empat lantai untuk kegiatan Sekolah Minggu. … Unquote. Zie verder de site van de Gereja Kristen Abdiel Gloria te Surabaya waar deze kerkgenootschap meerdere kerken heeft. (ABDIEL = Hebreeuws voor DIENAAR VAN GOD, zoon van Guni en vader van Ahi tijdens het koninkrijk van Jotham van Judah BC 758.) Ik dien er wel bij te vermelden dat er ook andere betekenissen bestaan voor Abdiel. Maar in dit kerkelijk verband noem ik slechts de Hebreeuwse betekenis).

Het hedendaagse kompleks beslaat nu de nummers Jl. Pacar 9 – 17.

  • Het moet mij van het hart, dat er eerder elders (globaal) geschreven is over deze kerk en dat de bijgevoegde kommentaren NIET geheel stroken met de werkelijkheid. Ik ga hier verder geen namen noemen, maar persoonlijk vind ik, dat er meer nauwkeurigheid gebruikt had mogen worden bij het schrijven over de Armeniërs in Indië.
  • Om een voorbeeld te noemen: In de bewuste site wordt geschreven over  de havenstad JULFA nabij Isfahan. Fout, het is NEW Julfa nabij Isfahan. Het oorspronkelijke Julfa is vernietigd en lag ver weg van Isfahan. En trouwens Isfahan ligt zowat in het midden van het land, 5000 km verwijderd van de zee. Gaat ie lekker? Je zal het moeten lopen, ff naar het strandje…. Maar goed, dat terzijde.
  • Dan nog het feit, dat mijn oudoom Armen Joseph omgedoopt wordt tot Joseph Arman. Ook dit dan maar terzijde….. Zo kan ik ook lulverhalen schrijven…..  Voor de rest verwijs ik de lezer graag naar   Mijn pagina over New Julfa te Isfahan.  Daar heb ik kaarten van Isfahan en Iran en de zee neergeplonkt.
  • Of je schrijft over iets en je schrijft het goed of hou anders je type vingers van het toetsenbord vandaan en ga brood bakken of zoiets, als je je verveelt. Ik?….. mag het wel doen, want ik draag geen titel. Ik?…..  ben slechts een bocak van de straat…. Ik heb voor alle zekerheid maar een printscreen gemaakt van de bewuste pagina op die bewuste geleerde site…. kunnen ze nooit ontkennen toch?

 

Hieronder een soort situatie tekening van het huis. Ik ben geen architect, gebruik geen Autocad, dus neem de tekening zo als ie is. Ik heb helaas geen foto van dat huis. Maar ik ken wel iemand die daar ook gewoond heeft in die buurten. Zal ’s een balletje opwerpen of ik uit die hoek nog een oude foto kan krijgen….Mar dat wordt wel wachten tot ongeveer begin juli werd mij gezegd. Dus tot dan even geduld.

De Jalan Ketabang liep aan de voorkant van het huis. Naast het huis aan de rechterkant was een hoekhuis gelegen op de kruising van de Jalan Jimerto en de Jalan Ketabang.(Hoekhuis is tegenwoordig een resto. Zie onder.)

Het huis zoals het heden ten dagen anno 2014 eruit ziet. Een bunker, een vesting, een burcht. Het valt me mee dat er geen schuttersgaten zijn…. Het poortje naar de tuin is dichtgemaakt. Rechts waar de motor staat was vroeger het toegangshek en dat staat nu links (groen hek). Het lijkt ook of het terras is weggehaald. Nog net een schuine punt van het dak te zien tussen de vork van de boom.Dit stuk dak moet bijgebowd/verlengd zijn, want daar was vroeger het stuk tuin om in de achter bijgebouwen te kunnen komen.

 

 

  • Er kwam een tijd in mijn jeugd, dat ik mijn zus wel eens opzocht, maar lopend, want er was geen geld voor een fiets. Het was verdorie wel een half uur lopen in die brandende zon.
  • Er kwam een tijd in mijn jeugd, dat ik mijn zus wel eens opzocht, maar dan op de fiets, want pa had van ouwe rotzooi een fiets voor me in elkaar geflanst en ik was een ondankbaar stuk vreten, want binnen een mum van tijd, had ik dat ding aan gort gereden. Dus dat werd weer lopen natuurlijk, tot er weer geld was voor een ander fietsje.
  • Er kwam een tijd in mijn jeugd, dat ik mijn zus wel eens opzocht en dat gebeurde op de 250cc JAWA van pa. Pa sliep (dat dacht ik althans) en ik jatte de sleutels en ging er als een speer vandoor om mijn zus op te zoeken. Ik heb er nooit iets van vernomen, maar volgens mij moest pa het wel geweten hebben en dacht: Ik slaap nu, ik hoor en zie het wel als ie brokken heeft gemaakt.
  • Er kwam een tijd in mijn jeugd, dat ik mijn zus niet meer opzicht, want zij stapte op de boot naar Nederland en liet mij achter en ik geen ritjes meer maakte naar dat adres vanuit de Jalan Kacapiring op de JAWA van pa. Ik mocht toen wel officiëel op dat ding rijden van hem, maar dat speciale ritje naar zus Miep was ik kwijt en de lol was er van af. Pa en ik reden samen wel eens naar Perak of zomaar ergens naar toe, maar er was iets missend aan die ritjes.
  • En  nu is de tijd gekomen, dat ik dankzij google view, toch maar weer dat ritje maak en dat bijna niets maar dan ook bijna bijna bijna niets me nog herinnert aan hoe het er vroeger uitzag… als slechts de straatnamen van de wegen die ik beliep of later bereed of passeerde. Mensen worden ouder, maar met Surabaya is het niet zo gesteld…. Surabaya herbouwt zichzelf en blijft jong. Niet alleen Surabaya natuurlijk, maar zowat alle steden ter wereld.

 

Het ritje zoals ik dat vroeger maakte van mijn zus op de Jalan Ketabang terug naar huis op de Jalan Kacapiring. De Jalan Jimerto liep vroeger door, kruiste de Cannalaan tot aan de spoorbaan, tegenwoordig is dat deel vanaf de SMAN (oude HBS) omgedoopt tot Jl BKR Pelajar. Ik weet het niet zeker meer: het kan het laatste of op een na laatste huis zijn vanaf de spoorbaan aan de linkerkant op d Jl Jimerto waar de fam. Sigtermans woonde.

 

 

Op de kaart is het hoekhuis naast het huis waar zus Miep woonde te zien dat het nu een resto is Pangsit Mie Ayam Kota Madya. Ik raad eventuele geïnteresseerden aan om het kaartje erbij te houden. (Gratis fotocopy bij een portie bami.). Wat die meneer links op de foto doet met zijn tafeltje en stapels papieren ???

 

De route via de Jalan Jimerto.

 

De Jalan Jimerto met het kantoor van de PEMDA.

 

Rechts de kruising met de Jl Sedep Malam. Er stonden vroeger hoge bomen, maar ook die hebben niet het eeuwige leven.

 

De kruising met de Jalan Wijayah Kusuma.

 

De kruising met de Jalan Slamet.

 

En de Jl Slamet inrijdend. Rechts waar nu dat flatgebouw staat met rood en blauw en bruin, was vroeger de woning van de heer Liem, een jachtkennis van mijn pa. Hij werkte later bij bioscoop IRAMA en leverde mij de gratis toegangskaartjes.

 

De Jl Slamet. Ook al zo onherkenbaar veranderd qua bewoning/behuizing. Hooguit de daken doen me herinneren aan voorbijgegane tijden van toen fan froeher.

 

De Jl Kacapiring inrijdend. Rechts was vroeger woonachtig het gezin Carli.

 

De kruising met de Jl Kusuma Bangsa (Cannalaan). Links op de hoek met die blauwe/witte auto geparkeerd op straat, is het huis waar ik vertoefde en mijn buaya streken zat uit te broeden. Waar de witte en zwarte auto’s naast elkaar staan geparkeerd is het huidige restaurant gedeelte van de WaPo Kacairing. Vroeger stak je de Jl Kusuma Bangsa gewoon over, tegenwoordig is het omrijden om er te komen en is de Jl Kusuma Bangsa een afdeling race circuit van Zandvoort geworden. Op de foto’s lijkt het rustig… Het LIJKT, maar oversteken is de gok wagen of je harder kunt rennen dan het aanstormend verkeer of niet. Vooral als het spits is…. een onafgebroeken rij van scheurende motoren die zich een weg banen door de rij auto’s….En tussen al dat verkeer en soms tegen de draad in een verdwaalde Pak becak die zich aan God noch Gebod stoort, hij ligt rechts op de foto onder de bomen te rusten, bij dat rode vlakje. Vaak met hem was ik daar aan het OHén als ik weer ’s de oude buurten opzocht………Rechtsaf op de Jalan Kusuma Bangsa is het richting station Gubeng.

En zo zag het er vroeger uit op die Jl Kusuma Bangsa aka voorheen Cannalaan. Een verdwaalde Pak becak, een verdwaalde wandelaar en geen zwaar getraliede hekken voor de tuinen, ondanks dat de slechte tijden nog niet helemaal verdwenen waren in die jaren 50 van de vorige eeuw. Het beeld van de straat was zo’n beetje een gangbaar stereotype voor de hele wijk Ketabang/Gubeng. Sommige huizen ietsje kleiner of ietsje groter.

Grut wat verzorgd werd op de Jalan Kacapiring waaronder ikke. Het gezelschap leunt op het gammele hek met op de achtergrond de kruizing Jalan Kacapiring en de Cannalaan/Jl Kusuma Bangsa. Linksaf is richting station Gubeng en rechtsaf is richting de latere Jaarmarkt en de Jalan Ambengan. Op de foto is het muurtje rechts het begin van het muurtje waar mijn zus tegen aan leunt op de foto hierboven. De volwassenen op de foto: zij zijn niet meer. Van de kinderen weet ik het zeker dat er nog 3 in leven zijn.

For the good times.

Terug naar boven