Rienk Spekman

Rienk Spekman, boekhouder van beroep en in 1890 wonend te Waroe Oost Java.

Een voor mij ongrijpbaar figuur, althans “ongrijpbaar” omdat ik – na uitpluizerij – van de almanakken en overige mij ter beschikking staande bronnen, weinig concreets over hem heb kunnen vinden.

En het schaarse dat ik vond, intrigeerde me nog meer: Hij verhuisde vaak van het ene soezerige stadje naar het andere en weer terug. Was behalve boekhouder ook nog logementhouder en scheepsleverancier.

In de notariële nalatenschap van mijn oudoom notaris C.P.A. Boelen, vond ik een machtiging – in mooi en goed leesbaar handschrift – geschreven door Rienk Spekman, boekhouder te Waroe in juni 1890. Alles wat men maar kon machtigen, stond in deze machtiging. Vreemd. Nog vreemder: Hij machtigde eigenlijk “Niemand”. Hieronder het eerste deel van de machtiging en daaronder het laatste deel. Het tussenstuk heb ik niet geplaatst.

In eerste instantie dacht ik tevens, dat het maar raar was, dat de heer Spekman woonachtig te Waroe, een notaris bezocht die zijn domicilie te Magelang had, tot het me te binnen schoot, dat de notaris voorheen gevestigd was van 1889 t/m 1899 te Besoeki Kediri. Daarbij vertrekt de notaris naar Nederland op 27 mei 1890 en pas in 1905 na terugkeer naar Indië zich te Magelang vestigde.

Zeer vreemd, dat dat de machtiging van de heer Spekman in juni 1890 getekend is en in behandeling bij het kantoor van de notaris. Hoogstwaarschijnlijk is dat dan gebeurd tijdens het bewind van de plaatsvervangend notaris. Vreemd daarbij ook het feit, dat een cliënt uit Waroe zich bij een notaris vervoegde in Besuki Kediri, waar het meer voor de hand zou liggen, dat een notaris te Soerabaja gevonden en bezocht kon worden.

Kortom, het notariële vervolg van dit gebeuren heb ik niet verder kunnen uitpluizen, wegens gebrek aan overige eventuele vervolgdocumentatie.

Wat echter wel boven water is gekomen, zijn de volgende feiten, namelijk:

  1. Chip Roosjeroos.nl: Op 19 feb 1886 werd GEBOREN Wilhelmina Alida Antoinette te WAROE (Soerabaja) met vermelding dat de moeder een “Inlandse” was geheten Ira(h)
  2. RA 1897: Op 21 aug 1889 werd erkend ANNA geboren te Probolinggo.
  3. RA 1897: Op 21 sep 1892 werd erkend NELLY geboren te Probolinggo.
  4. RA 1897: Op 14 dec 1894 werd erkend WILLEM CORNELIS ABRAHAM te Probolinggo. (Interneringskaart zegt dat moeder Ira heette.)

Als ik de almanakken erbij haal en chronologisch de heer R(ienk) Spekman in kaart breng, krijg ik het volgende beeld, met de opmerking erbij, dat de geboorteplaatsen van de kinderen dan afwijken van de vestigingsplaats van de heer Spekman. Ik hou het erop, dat de kinderen volgens RA1897 aangegeven en erkend zijn te Probolinggo in één keer.

  1. RA1878 – Inwoner Soerabaya
  2. RA1879 – Inwoner Pasoeroean
  3. RA1883 – inwoner Probolinggo
  4. RA1884 – inwoner Pasoeroean – Idem RA1885
  5. RA1886 – inwoner Probolinggo – idem RA 1887, 1888,  1889
  6. RA1890 – inwoner Soerabaya, – idem RA1891, 1892, 1893, 1894, 1895
  7. RA1896 – inwoner Probolinggo – idem RA1897, 1898,1899.

De heer Spekman schijnt niet vies van werken te zijn geweest (behalve dat hij boekhouder was – Zie aanvullingen onderaan de pagina wat betreft de term “Boekhouder” ), want in 1896 neemt hij te Probolinggo het hotel over van mevr. Scheffmann. Hoe lang dit hotel onder zijn beheer was, is mij onbekend. Maar daarnaast was de heer Spekman ook nog Stuwadoor (Stevedore) en Scheepsleverancier/scheepsagent.

Zijn kinderen.(Met een vraagteken wat betreft of het zijn kinderen zijn of dat ik abuis ben met familie. Dus geen 100% zekerheid.)  Daar kan ik het volgende over mededelen via bronnen Almanakken en de KB.nl , GaHetNa.nl

  • Ad 1) Wilhelmina Alida Antoinette huwde George Alexander Straube (+14-8-1925 oud 42 jaar geboren te Soerabaya Peterongan) Wilhelmina stierf te Malang op 18-12-1928, eveneens oud 42 jaren. Geboren circa 1876.
  • Ad 2) Anna VERLOOFDE zich in 1907 met J.C. Bal. GEHUWD op 10 febr 1908. Hij was werkzaam bij de PTT te Probolinggo.  Later werd J.C. Bal verplaatst naar Medan. Het echtpaar krijgt later (2??) kinderen.
  • Ad 3) Nelly VERLOOFDE zich met  G.J. Munters in 1915, afkomstig uit Blora. Nelly blijft t/m RA 1915 in de boeken als telefoniste in de wijk Plampitan te Soerabaja.  Ik heb geen trouwdatum kunnen vinden. (RA1923 vermeldt echter dat  G.J.Munters gehuwd was met A.P.A. de Jongh).
  • Ad 4) Willem Cornelis Abraham. Geboren 8 dec 1894 volgens krantenbericht onder. De interneringskaart zegt geboren 14 dec 1894. Moeder is Ira, eendere moeder als Wilhelmina Alida Antoinetta ad 1)) Willem verschijnt in de RA 1915 als stationsklerk te Probolinggo. Hij huwde mevr. C. Brinkman,  volgens de interneringskaart. De burgerlijke stand Soerabaja vermeldt: Gehuwd eind nov 1927 met J.Ch.W.S. van den Berg. Hij werd door de Jappen opgepakt en naar Japan gedirigeerd. Op zijn interneringskaart staat de naam van zijn moeder vermeld Ira. Hij heeft het kamp overleefd en werkte na de oorlog in 1948 te Bandoeng. Dan in 1951 wordt er een oproep geplaatst met betrekking tot zijn aanwezigheid te ???? Men is hem kwijt en blijft hem kwijt. Zie scans hiernavolgend. (Zijn geboortedatum is lichtelijk afwijkend – een weekje maar.)

 

De heer Rienk Spekman schreef in 1896 nog het volgend stuk aan de plaatselijke krant te Probolinggo over opbrengsten van verpandingen naar de weeshuizen.

 

Een eenvoudig grafopschrift te Probolinggo vermeldt slechts het volgende:

Hier rust R. Spekman (begraven 23 maart 1912.) …. Waar waren zijn kinderen? Was er een breuk ontstaan tussen hem en de kinderen?

Hoe het ook geweest moge zijn, moge zijn ziel de eeuwige vrede gevonden hebben.

Enkele genealogische overwegingen m.b.t. Rienk Spekman en de familienaam Spekman te Amsterdam:

  • In de militieregisters vond ik Rienk Spekman geboren 1-11-1854 te Amsterdam, zoon van Abraham Spekman en Aaltje Rinkes Tjebbes. (Vader Abraham en zoon Rienk staan te boek als Zeevarenden.)
  • Op 28-3-1861 overleed te Pasoeroean de Mar.Offiier/Stuurman Willem Frederik Spekman. Hij was zoon van H. Spekman en W. Spekman-Vos.(Wijntje). Dit echtpaar verloor op 12-5-1862 te Amsterdam hun jongste dochter Anna Margaretha.(Advertentie KB.nl). Het leed overkwam deze familie vaker. Op 27-109-1840 overleed hun derde zoon Gerrit in de leeftijd van 10 jaar en 7 maanden. Op 17-1-1851 overleed hun 2de dochter Wijntje in de leeftijd van ??. Circa maart 1871 overleed H. Spekman. Wijntje zelve overleed op 24-2-1881 te A’dam op 74-jarige leeftijd. Regelmatig verschijnen in de scheepsagentuur advertenties de namen A. Spekman en J. Spekman respectievelijk te Makassar en Semarang als scheepsagent en tevens de naam van kapitein J. Vos die regelmatig zijn reisjes maakt naar Indië en Suriname.
  • De op deze pagina bedoelde Rienk Spekman noemt één van zijn dochters ANNA, zijn zoon noemt hij WILLEM Cornelis ABRAHAM.
  • In de Militieregisters stond Rienk te boek als zeevarende. Rienk oefent later het beroep uit van scheepsleverancier. Blijft de vraag waarom hij zich ook boekhouder noemt. Zoon Willem Cornelis Abraham wordt later ook boekhouder van beroep. (Zie aanvullingen van Desiree Roell hieronder inzake de term Boekhouder.)

Ook de volgende vraag blijft bij mij bestaan: Waarom komt de heer Rienk Spekman naar mijn oudoom de notaris C.P.A. Boelen met een machtiging? Waarom juist bij hem? Ik heb een vaag vermoeden, maar kan het niet staven met bewijzen en derhalve ook hier niet als vaststaand beamen, slechts vermoeden.

Mijn vermoedens:

  • De notaris komt uit Amsterdam, evenals Rienk.
  • De notaris is afkomstig uit een geslacht dat eigen scheepjes had (graanhandel), Rienk was zeevarende. Was Rienk zeevarende op één der scheepjes van de familie Boelen? (Zie aanvullingen van Desiree Roell hieronder.)  Zouden zij zich toen al elkaar gekend hebben?
  • De notaris vestigde zich als beginnend notaris te Grisse; Rienk vestigde zich later ook te Grissee.
  • De notaris heeft een relatie met een “Inlandse” vrouw genaamd Sina uit die streken, een broer van de notaris had ter plaatse aldaar ook een relatie met een “inlandse” vrouw genaamd Moera; Rienk had een relatie aldaar met een “Inlandse” vrouw genaamd Ira. Kwamen deze vrouwen uit hetzelfde geslacht?
  • Het zal me echter niet verbazen, als mijn vermoedens waarheid blijken te zijn. Zo ik het ooit kan staven, dan zal ik het hier vermelden.

Aanvullingen d.d. 1 maart 2019, welke ik verkregen heb van een gerelateerd familielid van de familie Spekman en welker aanvullingen ik hier mag plaatsen. Éen en ander na een bezoek aan mijn website. (Zie ook het gastenboek.) Dank voor de informatie Desiree Roell !!! Ik heb delen van de informatie weggelaten omdat het hier niet terzake doende is.

Quote:

Hello Hans , 

I am working on my family tree , and looking into all kinds of things and finding interesting connections. Sometimes frustrating as I can not find anything on a certain person , some in Indonesia. 

I was looking into the Tjebbes side of the family tree , when I found the connection with Abraham Spekman , who married Aaltje Rinke Tjebbes. Rinke Tjebbes was her father , Aaltje de Boer , her mother. Rinke was " koopvaardij kapitein " , as most of my ancestors are. They did sail all over , also to Indonesia. We are talking early to mid 1800. Abraham Spekman was also " koopvaardij kapitein " . They were living in Amsterdam.

Rienk Spekman was the son of Abraham and Aaltje. In those days , the company that owned the ships was called the " boekhouder " . That hopefully explains why Rienk would have been called that as well. I am assuming that he acted on behalf of the owners of different ships. 

Just today I found a document online that list a J.R.Boelen , in Amsterdam , as part owner of the fregat " de Vrienden " . I assume again , that this would be your family connection , and I am sure that is why Rienk would have dealt with a Boelen in Indonesia. 

Spekman senior and several from the Tjebbes clan , were sea captains for Bienfait and sons in Amsterdam. They all went to Zeemanshoop college , in Amsterdam , to obtain their captains number , which they had as a flag on the ship that they commandeered.

They were a tight circle of people who did business in the same circles. They had many a trip to Indonesia , not only with goods , but also to transport passengers.
I have found some good info on the website of : Stichting Maritiem Historische Databank. Please look up : Vrienden ( de ) - ID 8732 
This should give you the info that I found today. It is 10 pages , but I think it would explain a lot to you. Please let me know if you can find the information.

The owners and shareholders had people all over the world that looked after their interests , as I said , it was a small world and I am sure they preferred to keep it in the family , so to speak. The way you describe Rienk , that would make perfect sense. His father sailed to Indonesia , as did Rinke Tjebbes.

Hope this explains things a bit , and that it is not too rambling a story! I think it is great , how things come together , under these circumstances. It was meant to happen!
More about my family later , as they have more ties to Indonesia. Some of which I am trying to get more info on. 
I would be interested to have a copy of the full version of the " machtiging " of Rienk Spekman . I think it might have to do with his interest in the family business or that of the ship owners. 

Interesting to note that Abraham Spekman was allowed by royal order to use the name Abraham Spanjaardt Speckman. I will try to find out more , but wondering if he fought against some Spanish pirates or something!
Hope you find it as interesting as I do! Will try to email the link to you as well. Happy reading! Let's keep in touch! Groeten.

Unquote.

Mijn vermoedens inzake de relatie tussen de familie Spekman en Boelen zijn ten dele bewaarheid. Men had inderdaad bindingen met elkaar uit hoofde van de zeevaart.

Voor de geïnteresseerden: hieronder links waar men de bindingen terug kan vinden. De links heb ik doorgestuurd gekregen van Desiree Roell.

Zoeken op persoonhttp://www.scheepsindex.nl/persoon.php?i=5740&r=k

Zoeken op schip:http://www.scheepsindex.nl/schip.php?i=11628  en http://www.scheepsindex.nl/schip.php?i=11717

En ook nog: http://www.marhisdata.nl/schip&id=8732

(Ter verduidelijking: Er was de Boelen tak die de schepen bouwde en bevoer en er was de Boelen tak die de lading van de schepen verzorgde of liever gezegd: die de ruimen van de schepen van lading voorzag. Ik behoor als verwante tot de 2de tak.)

Terug naar boven