Pa van der Steur had onder andere een zus en die heette Sara Maria van der Steur.
Pa van der Steur was gehuwd en zijn vrouw heette Anna Maria Zwager.
Vraag een willekeurig iemand wie van der Steur was, dan zullen 9 van de 10 als antwoord geven: Dat was Johannes van der Steur, de zendeling en weesvader van in totaal 7000 wezen/verschoppelingen/achtergelaten kroost in de omstreken van Magelang bij elkaar geraapt door Pa en verzorgd/gekleed en opgevoed. (Uiteraard dien je mijn bedoelde vraag NIET te stellen aan het gangbaar publiek, want die weten normaliter het verschil nog niet eens tussen Indië, Indonesia en India.)
Maar goed, het gaat hier niet om Pa van der Steur, want daar is al heel veel over geschreven en te lezen. Mij gaat het om de twee genoemde dames, daar wordt in het algemeen weinig over verhaald en dat verdienen de dames niet (mijns inziens).
Want had Pa van der Steur zijn bizonder zendelingswerk en weeshuis en scholing en voeding van al die weesjes zonder hen kunnen klaren? Neen, natuurlijk niet en daarom een kleine ode aan beide dames. Niet door middel van wat zij precies deden, maar gewoon even een extra puntje aandacht voor hen. Gewoon: extra samen met hun man en broer in de spotlights.
Hoe kwam ik erbij om dit te doen?
Simpel: Pa van de Steur resideerde in Magelang en was zowat kind aan huis bij mijn oudoom de notaris C.P.A. Boelen EN ik las een artikel in de Indische Krant 1932 met een frase erbij EN ik heb een deel van zijn notarieel archief ter beschikking.
Het was ergens in oktober 1906 dat Pa van der Steur het kantoor binnenkwam van de notaris, nadat hij wegens ziekteverlof een ritje naar Nederland had gemaakt , voortijdig terugkwam naar Magelang want het werk wachtte en aldaar te Nederland kennis had gemaakt met Anna Maria Zwager en haar zijn werk mededeelde en haar maar ook ten huwelijk vroeg.
Hieronder een foto van het Geheugen van Nederland. Hoogstwaarschijnlijk genomen tijdens het bezoek van Pa aan de familie tijdens zijn ziekteverlof. (Ik heb mijn twijfels over de datum 1906 die het GvH erbij heeft neergezet. Ter vergelijking heb ik eronder nog een foto geplaatst van Pa en zijn broer die op bezoek waren te Magelang. Ook bij deze foto plaats ik mijn twijfels over de bijbehorende tekst van het GvH. Lees maar goed wat het GvN op de site schrijft als tekst bij de foto’s en dat is m.i. anders dan de werkelijkheid.
“Constantinus” zei Pa van der Steur tegen de notaris, “het is zover. We hebben de knoop doorgehakt en Gerrit zal de bruidegom met de handschoen zijn namens mij.” , die druipnat het kantoor van de notaris binnenstapte, aangezien het oktober was en het regenseizoen volop aan de gang was. “Heb je koffie voor me en wat te kanen. Ik heb nog niet ontbeten.”
“Eh??? Waar hebben we het over?” was de vraag van de notaris, want die was toevallig druk bezig met één of andere akte van een andere client en had zijn gedachten er volop bij, maar tegelijkertijd aansluitend de Senseo bediende. “Extra melk erbij of enkel Cappuccino?” En aansluitend tegen de secretaresse zei: ” Mien, doe ff alsjeblieft 2 lempers warm maken en pak zelf ook wat. Oh ja, de lempers moet je stomen en niet in de magnetron graag, want anders verflauwt de smaak van het pisangblad in de magnetron. Voor jou ook maar meteen een koffie inschenken Mien?”…. “Ja graag” zei Mien, “Knop 1, enkel zwart. Oh ja, nog genoeg pads in de bus? Anders ga ik vanmiddag even langs de Lidel warung van Herr Kaffeemacher aus Deutschland. Die heeft weer wat in de aanbieding volgens het krantje.”
En Pa van der Steur barstte los met zijn verhaal en na nog wat gekeuveld te hebben over één of andere loterij die Pa van der Steur op poten wilde zetten, waarvan de opbrengst bestemd was voor zijn weeshuis EN tevens voor een fonds ten behoeve van zwaar in de financiële zorgen zijnde gepensioneerde soldaten die schulden hadden bij de lokale Chinese geldschieters, ging Pa er weer vandoor. (Waar gebeurde geschiedenis. Ook daar zijn stukken van aanwezig in het archief van de notaris. De pensioenen van de soldaten waren bijna nul komma nul en zij werden gedwongen om hun dagelijks levensonderhoud te financieren door middel van leningen met woekerrentes.)
Hieronder het concept in klad van de speciale Volmacht van Pa van der Steur t.b.v. zijn voorgenomen huwelijk, welke uiteindelijk plaats vond op 4 april 1907 te Amsterdam/Haarlem.
Anna Maria Zwager werd voortaan Moe van der Steur genoemd, want zij regelde de typische vrouwelijke zaken van het weeshuis, welke een man nooit voor elkaar kon krijgen…. een luisterend moederlijk oor voor de meisjes en nog meer van dat soort dingen. Maar, volgens Vrouwenlexicon (zie foto hieronder) werd zus Sara weer aangeduid als Moe van der Steur. De kranten spraken weer over Moe Graafstal……Ach, wat maakt het verder uit. Beide dames, Anna Maria Zwager en Sara Maria van der Steur waren de rechterhanden van Johannes van der Steur en beiden hadden hun aandeel in de verzorging van de verwaarloosde weeskinderen.
Tja, dan waren er bij de kindertjes die bij Pa in het weeshuis zaten, natuurlijk ook altijd enkelen, die het qua gezondheid niet hdden getroffen en die kwamen onder de hoede van Sara Maria van der Steur, een jongere zus van Johannes. Sara was gehuwd met Dominicus Graafstal. Deze kwamen later onder de hoede van zus Sara en haar man te Temanggoeng. Zie verder onderaan deze pagina en klik op de link om meer hierover te lezen.
PM: In de scan hieronder van Vrouwenlexicon de term: Halfbloed kinderen. Bestonden er ook dan Heelbloed of Volbloed kinderen? Een vreselijke koloniale term dat “halfbloed” gedoe, net als de term “Inlanders”. Ik vraag me af: Stel dat een Eskimo naar Nederland toe zou gaan en een Nederlandse dame huwt en daar kindertjes bij verwekt… zijn de kindertjes ook halfbloed kinderen. Zou de Eskimo gerechtigd zijn om zijn Nederlandse vrouw als Inlandse te betitelen? En kom alsjeblieft niet bij me aan met de smoes: Het was de tijdgeest… Niks ervan: het was gewoon arrogant koloniaal gedoe.
Hieronder nog een artikel uit de Telegraaf van 1961 over Sara Maria.
Meer lezen over de zwakzinnigen zorg in voormalig Indië door Sara Maria en haar echtgenoot Dominicus Graafstal ? Zie link onder: