De Armeense kerk te Amsterdam sedert 1714 en de Armeensebrug te Amsterdam sedert 2013 en de Armeense kooplieden te Amsterdam.
Ja hoor, daar is ie weer met zijn gedram over het Armeens gebeuren en natuurlijk weer op zijn Armeens/Indisch of Indisch/Armeens georienteerde website.
Ja en? Wat is er mis mee?
Nederland – VOC – Perzie – India Noord West alsmede de Coromandel – voormalig Indië tegenwoordig Indonesia, handel in zijde en laken en specerijen en doorvoer naar de rest van Europa…. en dus niet enkel gado gado, nasi rames of sate kambing, daarom dus !!!
“Oh, nu snap ik het”, zal men dus verzuchten om daarna toch maar snel de biezen te pakken, want de pasar malam is toch veel gezelliger dan al dat zogenaamde cultureel historisch gedoe van hem. Tegen hen die vertrekken zeg ik dan: “Aju paraplu en de groeten van mijn voeten”. En voor die spaarzame lezers die nieuwsgierig zijn: “Zet u neder achter uw PC, lees en zoek zelf verder naar aanvullende details, die ik hier niet verkondig”. (Want mijn website is geen bibliotheek, edoch slechts een richtingwijzer om de lezer aan te sporen zelf er dieper in te duiken.)
De Armeense Kerk aan de Krom Boomsloot 22 te Amsterdam, opgericht in 1714 door de Armeense kooplieden die zich te Amsterdam hadden gevestigd om de handel te bedrijven….. Wilt u het hele Armeens/Amsterdamse verhaal door de loop der eeuwen heen lezen, kijk dan bij Oecumene.nl (Het betreft een interview met Vader Manuel Yergatian, een priester die een studie maakte van de Armeniërs in Amsterdam. Ergens in het interview merkt hij op, dat het aantal Armeniërs daalde in de jaren 1650/1700. Mijns inziens heeft vader Manuel niet het feit erbij betrokken, dat 1672 een rampjaar was voor Nederland (Moord gebr. de Wit) en dat de Rep. Nederland nog slechts bestond uit de provincies HOLLAND, ZEELAND en FRIESLAND en dat hoogstwaarschijnlijk door deze instabiele politieke situatie een aantal Armeniërs uit Nederland wegtrok.).
Let op het bruggetje links. In 2013 werd deze brug officieel benoemd als ARMEENSEBRUG
Foto onder: Van de zelfde gravure een detail van de gevel en toegangspoort deur. Let op de kleding der aanwezigen. Meer zeg ik niet en een nieuwsgierige die nadenkt, zal er wel achter komen, waarom ik het zeg.
Detail gevel en toegangspoort
Foto onder: Het interieur van de kerk tijdens de mis en let nu WEER op de kleding der aanwezige gelovigen…….Van de dames kan ik het aannemen, dat zij zich kleedden zoals afgebeeld. De Armeniërs huwden lokale Nederlandse dames. Ik plaats mijn twijfels bij de kleding van de heer rechts. Was hij wel een Armeniër? De gelovigen links heb ik geen twijfels over.
De kerk (Surp/Surb HOKI) heden te dage anno 2016 in gebruik als kerk, nadat het een onderbreking van functionaliteit kende. Voor de details gelieve men zelf te googelen. (Rijksmonumenten.nl)
De gevel van de kerkdeur met de inscriptie in het Armeens. Eronder heb ik de vertaling in het Nederlands toegevoegd. De gevelsteen en het lam van marmer zijn uit eigen middelen aangebracht door de priester Ter Johannes, zoon van Minas in het jaar 1749. De kerk zelf werd in 1714 gebouwd/verbouwd, want het was voorheen een handelspakhuis.
In het interieur van de kerk werd eveneens in 1749 door Arachiel di Paulo (+1793) een versiering aangebracht uit eigen middelen. Arachiel was de drukker van de eerste Armeense bijbel gedrukt te Amsterdam en tevens kerkmeester. Hij had tenminste één zoon genaamd Petrus di Arachiel, want in de Nederlandse Mercurius (Lutherse Gemeente Jan-Juni 1770) wordt geschreven: De “JONGSTE” zoon Petrus.
Enkele beelden van Armeense kooplieden te Amsterdam in vroegere eeuwen. (Bron PeopleofAr.am.)
Beeldje Armeens koopman te Amsterdam met dansend aapje.(Volgens PeoplofAr.am)
Amsterdam telt (dacht ik) 1700 bruggen en ik verwijs naar de eerste scan op deze pagina met links een brug geëtst. In 2013 kreeg deze brug zijn officiële naam als ARMEENSEBRUG van de gemeente Amsterdam. De tenaamstelling werd gedaan door de ambassadeur van Armenië en de burgemeester van A’dam.
(Bron: Boek Avet Jeremias, een Levantijns koopman in 18de eeuws Amsterdam geschreven door Rene Bekius).
De Armeense handelslieden die zich te Amsterdam vestigden waren veel afkomstig uit Nieuw Julfa en of Smyrna (Izmir) en waren jong en huwden lokale Nederlandse dames en verkregen op die wijze veelal het Poorterschap.
Één der bekendere Armeniërs te Amsterdam was Avet (Aviet/Awit/Avit) Jeremias, geboren te Constantinopel in 1690. Hij moet al op jonge leeftijd te Amsterdam aangekomen zijn.(1 aug 1720 procuratie mbt Sukias di Oulivet en getuige was o.a. Avet Jeremias met notitie dat Avet Nederlands sprak.)
Volgens Bekius: Avet huwde op 19 maart 1728 (oud 38 jaar) met de 26-jarige Maria Silvius.(= MARRITJE SILVIUS) Zij had een zuster Sara Silvius (*?? + 9-5-1736) die weduwe was van de heer JEAN FROGER (*1673 + 10-5-1724) en zij waren gehuwd te Amsterdam op 7-12-1700. Froger had Franse oorsprong.
In de akte wordt Avet’s moeder genoemd als RIBBIE MEE, maar dat is uiteraard de fonetische spelling van HRIPSIME. De moeder van de bruid was Elisabeth Briatt. (BRIAT) en haar vader was IMKEN SILVIUS)… Volgens de FHL records: MARRITJE SILVIUS GEDOOPT 17 MAART 1688, dus dan klopt de leeftijd niet zoals vermeld in het boek van Rene Bekius. Ze zou dan op haar huwelijk op 19 maart 1728 een jaar of 40 oud geweest zijn – niet 26 maar een jaar of 40 !!!!) En dit lijkt me ook aannemelijker, want het echtpaar Jeremias/Silvius liet geen kinderen achter.
Avet had een neef te Amsterdam geheten Haroutiun di Gazar en deze was gehuwd met Anna Banken. Haroutiun werd de test. exc. van Avet na diens overlijden op 18 febr. 1757 te Amsterdam. Hij werd bijgezet in de Nieuwe Kerk te Amsterdam. Haroutiun di Gazar en Anna Banken kregen tenminste één dochter genaamd Elisabeth di Gazar gedoopt op 25 okt 1747 te Amsterdam.
Dan een volgende overpeinzing: De Armeniërs zijn een gelovig volk; natuurlijk ook de Armeniërs die naar Amsterdam trokken en wat dacht de lezer hiervan? Zou een Armeniër gehuwd zijn geweest met een niet gelovige Christin of zou hij gehuwd zijn geweest met een vrouw die afkomstig is uit een gelovig gezin?
Voor de ongelovige Thomas een aantal feiten :
-
C.J. Silvius (predikant) in ondertrouw 19-6-1640 te Batavia.
-
Johannes Silvius begraven Hollands Kerhof 11-10-1739 in de predikanten kelder.
-
Weduwe Silvius woont in Batavia in 1698.(Ex predikant.)
Meer weten over Avet Jeremias? Klik HIER.
Dan tot slot voor hen die vielen tijdens de Duitse bezetting van Nederland en hun eeuwige slaap hebben in Zeeland.
Hoeveel Nederlanders weten dat er Armeniërs gefusilleerd werden te Middelharnis. Hoeveel Nederlanders weten dat er Armeniërs gesneuveld waren in de Java Oorlog 1825-1830 ??????) Hoeveel Indische Nederlanders weten dit? Hoeveel Nederlandse Armeense personen weten dit?
