The curse of diaspora / De vloek van diaspora.
Het is 01 september 2016 en ik heb zo’n beetje mijn familie en voorouders op een rijtje gezet en ben tot de conclusie gekomen, dat mijn familie (en ik zelf) het slachtoffer zijn van een soort vloek…. een vloek die men diaspora noemt. En het komt niet enkel van de Armeense kant van de familie.
De afgelopen 5 jaren heb ik me vastgebeten om koste wat kost mijn familie en hun historie/historische geschiedenis op een rijtje te zetten en zowel van vader’s kant alsmede moeder’s kant heb ik bemerkt, dat men veel verkaste om het geluk, pais en vree te vinden.
Hebben zij het gevonden? Ik weet het niet en zal het nooit weten ook. Wat ik wel weet, is dat zij allen het beste ervan gemaakt hebben.
Op deze pagina dan een korte uitleg over dat onbestendige iets wat men uitzwerven noemt of diaspora EN tevens iets over mijn grootvader JULIUS BOERS en zijn kinderen, die ook het spook diaspora “aanbaden”.
Van mijn vader’s kant (via zijn moeder):
Het begon van pa’s kant met de “Grote Johannes” en in werkelijkheid geheten AGHA HOVSEP HOVHANNES AMIRKHAN (Prins Joseph Johannes Amirkhan.)
Immers, zijn voorouders trokken van Artsakh naar Perzie en Agha Hovsep deed er dapper aan mee en trok van Perzie via India naar voormalig Nederlands Indië. Hij huwde daar zijn vrouw, die op haar beurt haar roots had in Bengalen en via Zuid Afrika naar voormalig Ned. Indië trok. (18de en 19de eeuw). Oma’s Nederlandse afkomst deed ook niet onder en die trok van Nederland naar Indié om er uiteindelijk ook begraven te worden.(Kroesen tak)
Van mijn vader’s kant (via zijn vader):
Daar begon de diaspora ook al ergens in de 17de eeuw en trokken de voorouders van Duitsland via Luxemburg/Belgie naar Nederland. (Gerlach en Göckmer).
Mijn vader’s grootvader deed er ook wat aan en die trok van Nederland naar Frankrijk om uiteindelijk weer naar Nederland terug te keren. Hij had geluk: Hij boekte op een boot naar Amerika om zich daar met zijn gezin te vestigen. Om één of andere “bemoeizucht van een beschermengel” miste hij de boot en vertrok het schip zonder hem en zijn familie….Het schip verging met man en muis op de oceaan. Ik heb ergens in mijn archief een aantekening met de bootnaam.
Van mijn moeder’s kant (via haar vader) lieten haar voorouders zich ook niet onbetuigd en die verlieten ooit de grensgebieden Nederland/Duitsland om hun fortuin ook maar in voormalig Ned. Indië te zoeken en daar te sterven. Één van de voorouders wipte letterlijk en figuurlijk ook nog langs de keraton van Pamekasan en moest met zijn geliefde snel benen maken. Later werd de zaak nog gesust en bleven zij onder bescherming van de keraton, ook in slechte tijden van de oorlog.
De aangetrouwde familieleden. Daar kan ik slechts beamen, dat ook zij van heinde en verre kwamen, elkaar’s levenspad kruisten in voormalig Ned. Indie en van daaruit zowat alle windrichtingen weer uitvoeren…. Europa, Australia, Amerika, Egypte, Azie…. geen richting op aarde was hen te dol.
De zwerftochten van mijn grootvader en zijn kinderen.
Mijn grootvader was JULIUS BOERS, geboren te Nijmegen op 7 juni 1847 uit ouders: Johan Coenradus Boers (1812-1896) en Jeanne Julienne (Johanna Juliana) Nijssen (182-1874). Opa studeerde te Delft en trok op 29 sept 1869 – nadat hij slaagde voor BB ambtenaar – per schip Cornelis Werner Eduard naar voormalig Ned. Indië. Opa had meteen geluk, want aan boord bevond zich de familie van Tiemen Cornelis Johannes Kroesen die gehuwd was met Anna Johannes. Het gezin was vervroegd op de thuisreis van een twee-jarig verlof en mee op verlof waren getrokken de dochters Laura Eleonora Annette Kroesen en Cornelia Helena Geertruida Kroesen, resp. 16 en 15 jaar oud. Verder nog de 2 broertjes Tiemen Egbert en Johannes Alexander, resp. 14 en 12 jaar oud. Aangekomen te Batavia begon opa aan zijn (zwerfcarriere) te Banka, vervolgens Sumatra, daarna Martapura en eindigde zijn carriere te Banjarmasin om in 1899 terug te keren naar Nederland. Tiemen Egbert en Johannes Alexander werden beiden BB ambtenaar. Tiemen redde het niet en stierf vrij jong. Johannes Alexander klom op in rang en werd de eerste Ass. Resident van Papua Nieuw Guinea en kreeg daarvoor één of andere orde. Dat had ie wel verdiend, want toen hij zich zetelde daar in Papua, kreeg ie een boot vol hout en wat timmerlieden mee en mocht men het eigen bivak provisorisch op- en inrichten. Daar zal je toch maar mee opgezadeld worden met zo’n baantje. Hij ligt in Arnhem begraven.
Het was meteen raak tussen opa en Laura daar op die boot, want opa Julius Boers huwde
I) Laura Eleonora Annette Kroesen op 19 april 1871 te Batavia en hieruit werden geboren de kinderen:
1) Annetta Juliana (1872-1950). Zij zette de traditie voort en zwierf van land naar land in Europa en ging een paar keer heen en weer naar Indië. Zij huwde Paul Volkmar Scheel voor een blauwe maandag. In Nederland leidde zij een zwerfbestaan en verhuisde van hot naar her. Zij kreeg geen nazaten. Zij was journaliste voor diverse bladen te Frankrijk, Duitsland en Nederland. Tante Annette en oom Willem Egbert (zie onder) waren als enige van de familie aanwezig op de begrafenis van hun (half)broer oom Henri in 1948. Vreemd, want dat vermeldt de overlijdens advertentie en ik vraag me af waarom tante Julia (de jongste) er niet in werd betrokken?
2) Jan Cornelis (1873-1903) Hij haalde alleen Amsterdam en stierf daar. Hij bleef vrijgezel. Oom Jan werd journalist (in navolging van zijn zuster Annette Juliana) te Amsterdam en kreeg wegens solidariteit met andere collega’s zijn congé. Het schijnt iets te maken gehad te hebben met het beleid wat de kranteneigenaren voerden en waar de journalisten en redactieleden het niet mee eens waren.. Hij kreeg in elk geval van zijn grootvader Johan Coenradus Boers een gesigneerde foto. (Zie onder.) Overopa Johan Coenradus schrijft “Jan” tussen aanhalingstekens want oom Jan scheen dezelfde initialen te hebben, namelijk J.C. De auteur van het boek Johan Coenradus Boers was hiermee verward en noemt oom Jan dan ook J.C. Boers junior. Welk boek? Zoek dat zelf maar uit als er uwerszijds interesse voor bestaat. Het boek heeft een rood kaft.
3) Laura stierf in 1875 bij de geboorte van kind nummer 3 geheten Jules. Jules overleefde zijn moeder nog een paar weken. Ik weet niet waar het kind begraven lag. Hoogstwaarschijnlijk in het familiegraf bij zijn moeder Laura. Ik heb er geen berichten over kunnen vinden.
II) Cornelia Helena Geertruida Kroesen op 5 aug 1878 te Batavia en hieruit werden de volgende kinderen geboren:
4) Julius Marinus Theodoor (1879-1956). Julius ging het huis uit in de leeftijd van 21 jaar en vertrok naar Antwerpen. In 1912 verliet hij Antwerpen en werd Brits onderdaan. Hij vestigde zizh te Portcawl/Pontypridd in Wales alwaar hij 2 keer huwde en nazaten kreeg. Julius had de zelfde geboorte dag als zijn vader, namelijk 7 juni.
5) Cornelis Laurens Frederik(1884-1945). Hij trok uit huis in 1904 op 20-jarige leeftijd en trok naar Duitsland, alwaar hij zich vestigde en 2 keer huwde. Hij kreeg een zoon die op 23-jarige leeftijd in 1944 te Normandie sneuvelde. Cornelis zelve vond de dood bij het bombardement van Dresden door de geallieerden op 13/14 febr 1945, welke plaats vond in de nacht. Ik hoop dat Oom Cornelis niet al te veel heeft geleden. Of zijn lichaam ooit teruggevonden is door de opruimdienst, is mij onbekend. In Duitsland staat hij te boek als vermist.
6) Willem Egbert (1885-1958). Hij deed het wat rustiger aan. Ging van Indie naar Nederland, ging weer terug naar Indie en in 1930 defintief terug naar Nederland. Hij huwde Pauline Constance Boelen (1879-1959). Tante Pauline had hetzelfde geboortejaar als haar zwager Julius alleen was haar geboorte op 27 juni ipv 7 juni. Zij kregen een zoon.
7) Henri Constant (1888-1948). Hij bleef vrijgezel op een paar losse flodders na. Zijn diaspora bestond slechts uit 2x heen en weer van Indie naar Nederland en een jaartje te Brussel. Hij stierf als nog aan de gevolgen van het Jappenkamp Cimahi. Hij kwam fysiek en psychisch als een wrak uit het kamp, werd met spoed per MS Oranje nar Nederland gebracht ter verzorging, maar bezweek onder helse pijnen in febr 1948.
8) Theodoor Marie Cornelis (1889-1944). Hij huwde 2x en uit zijn eerste huwelijk kreeg hij 3 kinderen. De oudste was een zoon geheten Cornelis en deze stierf in de Slag van de Javazee op 27 febr 1944, gelijk zijn neef (zie kind nummer 5) gestorven op 23 jarige leeftijd. Hoe frappant: 2 neven die in een rot wereldoorlog sterven, elk aan de andere kant van de oorlog. Pa werd weduwnaar en hertouwde een paar jaar later en kreeg hieruit ook nazaten. Pa deed dezelfde diaspora als zijn oudere broer nummer 7 hierboven. 1,5 x heen en weer Indië Nederland. Hij stierf in een Japans kamp en maakte de reis terug naar Nederland niet meer. Pa’s kinderen deden ook hun duit in het zakje van de diaspora, waaronder Italie, Spanje en Malaysia als toevoeging.
9) Julia Cornelia (1895 – na 1961). Zij huwde, kreeg 2 dochters en werd vroeg en bleef weduwe. Ook zij maakte 2x de reis Indie Nederland en vertrok definitief uit Nederland in 1961 naar Australie waar zij ook stierf. Haar dochters vertrokken ook naar Australia en bij mijn weten ook een kleindochter. Ik heb navraag gedaan in Australie, doch ook de heren aldaar gedragen zich als echte ambtenaren: zij doen net alsof hun neus bloedt en mijn verschillende vragen zijn hoogstwaarschijnlijk in de Australische prullenbak gesmeten. So be it and sleep well Gents. Onder een scan van de NAA Australia m.b.t. tot haar aankomst per vliegtuig in Sydney.
Als ik schrijf over de diaspora, dan bedoel ik dus letterlijk: het reizen naar een land en er wonen en werken. Ik spreek dus niet over vakantie reisjes of iets dergelijks.
De scan uit het archief van de NAA Australia van tante Julia Cornelia. Hoogstwaarschijnlijk zal zij op het zelfde kerkhof liggen als één van haar dochters op NORTH RYDE NSW Macquaria Park Crematorium.
31 okt 2016 aanvullingen:
Hieronder enkele scans met betrekking tot oom Jan en zijn werkzaamheden en de reden waarom hij zijn congé kreeg bij het Volksdagblad te Amsterdam. Het is jammer dat ik geen foto heb van oom Jan.
Einde aanvullingen 31 okt 2016.
Hieronder:
Een foto collage van opa, zijn twee echtgenotes, zijn schoonouders en de familie graven. For the Welsh family members: Left Grave at Jakarta and on top Laura Boers-Kroesen, her mother Anna Kroesen-Johannes and bottom her father Tiemen Kroesen…. Right Grave at The Hague on top Cornelia Boers-Kroesen, her husband Julius Boers. (In this grave lays also their son Henri Constant Boers.)
Foto’s van de andere familieleden zijn te zien op de respectievelijke links hierboven gemarkeerd.
Hieronder een gesigneerde foto van overopa Johan Coenradus Boers voor zijn kleinkind, oudste kind van mijn opa, te weten Jan Cornelis Boers./ For the Welsh family members: A signed picture from Johan Coenradus Boers (grandfather of JULES BOERS) for Jan Cornelis Boers (half brother of Jules Boers.)
Foto onder: Een gesigneerd portret van Tiemen Cornelis Johannes Kroesen voor zijn kleindochter Annette Juliana Boers. For the Welsh family members: A signed picture from Tiemen Cornelis Johannes Kroesen for his eldest granddaughter, born out of the first marriage of Julius Boers and Laura Kroesen. She was the eldest halfsister of JULES BOERS.
Foto onder: Willem Egbert Boers, zoon Willem en tante Pauline. For the Welsh family members: Willem Egbert Boers, younger brother of JULES BOERS, his son and his wife Pauline Constance Boelen. Number 6 as listed above,
Foto onder: Julia Cornelia Boers en Cornelis Laurens Frederik. For the Welsh familymembers: Younger sister Julia Cornelia & Cornelis Laurens Frederik. She immigrated to Australia and he immigrated to Germany. Picture taken Christmas 1911. Cornelis was married then for 2 years. Julia Cornelia left Holland for Indonesia the next year to become a teacher. Instead she married after 2 years and went back to Holland. Soon after coming home in Holland, her husband died and she remained a widow. Number 5 and number 9 as listed above.
Foto onder: Henri Constant Boers, één jaar oudere broer van mijn vader. Zij trokken veel met elkaar op vanaf hun vroege jeugd al. For the Welsh family members: Henri Constant Boers, younger brother of JULES BOERS and one year older then my father. Henri and my father were close since their childhood and stayed close till Mr. Joe Black for and on behalf of the Japanese knocked on their doors. Number 7 as listed above.
Foto onder: Theodoor Marie Cornelis Boers. For the Welsh family members Theodoor Marie Cornelis, the youngest son and youngest brother of JULES BOERS. He died in Japanese war imprisonment. He is listed above as number 8.
Foto onder: Beatrix ten Cate (1902-1946 Japanese imprisonment.) Theodoor’s second wife. My mum. Picture taken in the Roaring Twenties. Listed above at number 8. (Second wife.)
Jules Boers, the eldest of the Boers bunch out of the second marriage of my grandfather Julius Boers and grandmother Cornelia Kroesen. Listed above as number 4.
Hereunder two pictures of JULES BOERS and his younger brother Cornelis Laurens Frederik, still being kids with their father.
Jules’ father at young age (1869/1870 something), just got his bull and on the way to the former Neth Indies.
Life is cheerful, not for every one.
Life is beautiful, not for every one.
Life is longlasting, not for every one.
Life is a basket full of memories….for every one and we must cherish it with love.
For the Welsh family members:
There was a war going on and Europe was suffering under the whip of the Nazi Regime.
But there was also a war going on in Asia and less known by Europe, Asia was more suffering under the Japanese whip….. Japs acted more cruel than the Nazi’s and showed more bestiality as animals do. !!!!
My dad died in imprisonment, did not get his decent and respectful funeral…..Wherever there was space, the Japs put the dead victims into the soil… No time for wheeping, no time for decency. Fortunately after the war a department of The Dutch Army (1947-1949) gathered and digged victims of the Jap regime and reburied them in the graveyards, thus being a respected and honourable human being again…….
Some of the visitors might get touched and consider it disgusting, but please do take in mind, that it is all part of life and part of our family history. And by means of this all, we shall and will respect and honour those who had suffered and been dishonoured.
May they all rest in eternal peace. May we never forget. May God forgive those who had done wrong.