Ter ere en respect van/voor de familie KAREL VERSFELD, destijds te Soerabaja.
Wederom struinend in de Moesson Online, kwam ik een artikel tegen geschreven door mevr. E. Heil-Versfeld voorzien van een foto van het gezin van haar ouders, die destijds in 1926 in Soerabaja woonde. Een pracht artikel en het deed me herinneren aan mijn jonge jaren aldaar. Ik besloot wat dieper erin te duiken en kwam tot de ontdekking dat ik persoonlijk gerelateerd ben aan deze familie, weliswaar slechts via inhuwelijking, maar toch….
Het artikel van mevr. E. Heil-Versfeld….ik deel de zelfde herinneringen, alhoewel de mijne van vlak na de oorlog zijn, maar er totaal niets veranderd was…. Dezelfde pak Kebon, dezelfd kokki, dezelfde mandoers….Kranggan theater, hoe vaak ben ik daar niet stiekem ingekropen met mijn vriendjes, hoe vaak hebben we niet in vervoering gekeken naar de stoere Tarzan en Jungle Jim (Johnny Weismuller), cowboys Roy Rogers en Gene Autry…Er was niets veranderd in die jaren die slechts werden onderbroken door een ellendige oorlog met veel verdriet en smart en tranen.
Mevr. E. Heil-Versfeld was medewerkster Moesson/TongTong en schreef meerder stukjes in het blad, maar het stukje waar ik de foto uit heb geplukt vind ik persoonlijk haar beste artikel. Heel veel dank en hulde.
Bronnen: Moesson Online, openarch.nl, Delpher.nl, register almanakken en zijdelings diverse genealogische websites. In de Ind. Navorser INN1991 staat een stuk genealogie over de familie Versfelt (later geworden Versfeld door een ambtenaren abuis as usual) met een ietwat misleidende samenvatting, wie de vader van Karel was. En diverse genealogische websites zijn er inderdaad in getuind en hebben zijn grootvader betiteld als zijn vader.
Wie was Karel Versfeld?
Hij was zoon van Charles Frederik Albertus Versfeld en echtgenote Siema; werd geboren te Singkawang Wester afd. Borneo op 8 okt 1881. Karel werd naar de pupillenschool gezonden in 1894, maakte carriere en werd met recht op pensioen gepasporteerd in 1910 te Soerabaja. Karel vocht diverse slagen te Aceh en kreeg zijn medailles van verdiensten ervoor. Bovendien ook nog een paar medailles wegens zijn voortreffelijke kwaliteiten als scherpschutter. In het burgerleven deed hij diverse keren mee aan schutterswedstrijden waar hij uiteraard ook prijzen mee won. (Delpher.nl.)
Trouwens Karel’s kinderen haalden ook regelmatig het krantennieuws wegens gewonnen wedstrijden. (Delpher.nl)
De bewuste foto uit de Moesson Online. Ik heb op de foto wat informatie geplaatst. Persoonlijk vind ik het een zeer bizondere foto. Waarom zo bizonder zal menigeen verzuchten? Mede omdat deze foto het beeld toont van een grootmoeder (de moeder van de heer Karel Versfeld) en omdat deze vrouw zowat half Indonesie is meegetrokken met haar echtgenoot, de vader van de heer Karel Versfeld, die eveneens militair was en uit hoofde van zijn beroep natuurlijk ook her en der werd geplaatst.). In het artikel van mevr. E. Heil-Versfeld wordt beschreven dat het oma PetPet was, van chinese afkomst en van haar vaders kant. Maar de militaire dienststaat zegt dat de moeder van de heer Karel Versfeld een inlandse vrouw, daar waar normaliter geschreven wordt dat het een Chinese vrouw was. Het maakt allemaal niet uit: Oma was oma en hoorde erbij, Chinees of inlands….Oma was de oma die alles had meegemaakt en gezien en gehoord en de kleinkinderen soms extra verwende toch. Oma die je trooste als kind, als je op je flikker had gekregen van ma….en de tranen over je wangen biggelden van verdriet….Zo stel ik het tenminste voor, want mijn oma woonde ver weg en ze was blind en bedlegerig en was zwaar ziek voor hele lange vele jaren….Mijn oma kon me niet troosten maar ik kon mijn oma wel troosten als ze ziek en ellendig in haar grote bed huilde van pijn en verdriet en ik op mijn mondharmonica een deuntje zat te riedelen….mijn oma waar ik bij was toen ze stierf helemaal alleen en ik haar laatste levenszuchten hoorde, omdat de familie toevallig in de eetkamer bezig was met de lunch….ach ja, oma’s…zonder oma’s waren wij hier nooit op dees’aarde gekomen toch.
Deze foto werd genomen toen de heer Karel Versfeld de beheerder was van de Kranggan bioscoop te Soerabaja in 1926. Oma Versfeld die half zit te doezelen en naar haar familie en of voor zich uit staart en wellicht denkt aan haar veel bewogen leven….
Op de foto is ook afgebeeld Mieke Rosbak (Mia/Maaike ??) één der twee zusjes van mevr. Versfeld-Rosbak, die bij het gezin inwoonden. Het andere zusje was Marie.
Het gezin Varkevisser en zoontje Guus waren kennissen.
Hieronder een foto van 2 zusjes Versfeld samen met 2 zusjes Rosbak. De 2 zusjes Rosbak waren jongere zusters van mevr. Versfeld Rosbak die door hun werden opgevoed. Balletles op de Embong Malang te Soerabaja.
Na uit dienst van de KNIL getreden te zijn, werd de heer Karel Versfeld magaziijnmeester bij het Staatsspoor, beheerder van de Kranggan bioscoop. Het gezin verhuisde menigmaal van huisadres en hadden gewoond onder andere op de Genteng Scout en de Bergdwarsstraat.
Hieronder een stukje uit de krant over de verbouwing van het Kranggan theater, toen de heer Karel Versfeld de beheerder was in 1930.
In mei 1942 hoopte het echtpaar Versfeld-Rosbak hun 25-jarig huwelijks jubileum te vieren en ik weet niet of dat ooit gebeurd was. Waarschijnlijk niet: het was oorlog en de Japanse bezetting was al sedert maart op Java aan de gang.
De oorlog kwam en ook de familie Versfeld werd het slachtoffer van deze ellendige tijden….. Dhr Karel Versfeld overleed enkele weken voor het einde van de oorlog op 7 mei 1945 in Kamp Tjimahi 4, nalatende zijn echtgenote en 3 kinderen Beatrice, Elvire en Lilian Caroline. In het vervolg van de oorlogstijden en de Bersiapperiode trokken de familieleden naar Nederland.
De heer Karel Versfeld werd begraven op het ereveld Leuwigajah en daarmede werd een “Indische jongen” geëerd en gerespecteerd opdat hij nooit vergeten zal worden. Voor “vorst en vaderland” , jaja, diende hij in het leger en trok ten strijde en kreeg als dank voor het in de waagschaal stellen van zijn leven, aan het einde van zijn diensttijd (1894-1910) een pensioen waar je nog geen pisang goreng van kon kopen, laat staan een bordje nasi campur van Pak Karto uit de warung op de hoek van de pasar.
Foto bron OGS:
De dochters waren inmiddels gehuwd en mevr. Elyza Johanna Versfeld-Rosbak overleed te Amsterdam in 1976 en haar dochter mevr. E. Heil-Versfeld overleed in 1987 te Amsterdam. Mevr. Versfeld-Rosbak werd te Poerworedjo Bagelen geboren in 1895 als dochter van Johannes Cornelis Rosbak en Emilie Christine Burgemeestre (waar ik via mijn Indische opa ten Cate aan gerelateerd/verwant ben. Emilie was een kleindochter van Christiaan George Burgemeestre en Maria Christina Fransz.
Een zuster van mevr. E. Heil-Versfeld was Beatrice Versfeld, die huwde met Henri Frederik Martherus.(waar ik via mijn Armeense overgrootvader aan gerelateerd/verwant ben. Henri Frederik werd geboren te Sidoardjo op 7 april 1923 en overleden Utrecht 4 dec 1992.)
Tot slot hieronder een fotoknipsel uit de Moesson Online waarbij dhr Arnoud (Noud) Heil (gehuwd met mevr. E. Versfeld) staat naast mevr. Führi-Mierop. Beiden werkzaam bij eem bekende krant in 1948.
Moge zij die niet meer onder ons zijn in alle eeuwige vrede hun rust hebben……